Pentest is een afkorting van ‘penetration testing’. Bij een pentest kruipen pentesters in de huid van een hacker. Ze proberen op allerlei manieren en met alle mogelijke middelen toegang te krijgen tot de geteste IT-omgeving. Op die manier leggen ze de zwakke plekken van je website, applicatie of zelfs gehele IT-infrastructuur bloot. Na afloop van een pentest kun je met gerichte maatregelen deze kwetsbaarheden zo goed mogelijk verhelpen.

Pentesten leveren inzichten op waarmee een organisatie de security kan versterken. Dat kan in allerlei gevallen nuttig zijn. Zo kan een pentest de zwakheden van een server of website in kaart brengen. In andere gevallen kan het ook waardevol zijn om het algehele securityniveau van de organisatie in kaart te brengen.

De duur van een pentest is geheel afhankelijk van het beoogde doel, de gekozen methode en het beschikbare budget. Sommige pentests zijn heel specifiek gericht op een bepaalde website of applicatie. Andere pentests zijn breder gericht, vaak zelfs op de gehele IT-infrastructuur. Afhankelijk van de grootte en complexiteit daarvan kan een pentest weken of zelfs maanden in beslag nemen.

Een vulnerabilityscan controleert IT-systemen op zwakheden via een geautomatiseerde process. Daardoor beperkt een vulnerabilityscan zich tot bekende beveiligingsfouten. Een vulnerabilityscan heeft in veel gevallen niet de intelligentie om kwetsbaarheden te ontdekken die van deze bekende patronen afwijken.

Een pentest gaat veel verder. Pentesters zoeken handmatig en geautomatiseerd op een zo breed mogelijke manier naar zwakheden in de IT-omgeving, afhankelijk van beschikbare tijd, budget en scope van de opdracht. Ze gebruiken daarbij creatieve aanvalstechnieken, methoden en tooling zoals een vulnerabilityscan.

Er zijn grofweg drie testmethoden te onderscheiden. Er is geen ‘beste’ methode, iedere variant heeft zijn eigen specifieke voor- en nadelen. De keuze hangt dus geheel af van de omstandigheden.

1. Black box
Bij een black box-pentest krijgt de ethical hacker vooraf geen enkele informatie over de IT-infrastructuur. Wél wordt in veel gevallen een scope afgesproken om een volledig onderzoek te garanderen. De pentester simuleert hierbij als het ware de mindset van een opportunistische, niet-geïnformeerde hacker. Omdat de pentester geen voorinformatie heeft naast de scope, maar wel gelimiteerd is door tijd en budget, is deze testvariant doorgaans de minst grondige. Black box-testing is nuttig wanneer je bijvoorbeeld voor de eerste keer een test uitvoert en een algemeen beeld wilt krijgen van het beveiligingsniveau.

2. Gray Box
Een grey-box-test houdt het midden tussen een black box- en een white box-test. De pentesters krijgen hierbij van tevoren beperkte informatie over de IT-infrastructuur, zoals een klant-/medewerkersaccount.

Grey-box-testen zijn doorgaans minder grondig dan white-box-testen, maar hebben wel een realistisch uitgangspunt. De pentesters beschikken hiermee over ongeveer evenveel voorkennis als bijvoorbeeld een rancuneuze klant/medewerker of een goed geïnformeerde hacker. Grey-box-onderzoeken worden bijvoorbeeld vaak toegepast om te kijken hoe veilig een omgeving is vanuit een klant- of medewerkersperspectief.

3. White Box (ook wel: Crystal box)
Pentesters krijgen met een white box-pentest vooraf volledige openheid van zaken. Daardoor kunnen zij de pentest zeer grondig uitvoeren. Het nadeel van deze methode is dat het veel tijd kost, omdat de gehele scope tot in detail onderzocht wordt. Deze methode wordt veelal toegepast op een beperkte scope, bijvoorbeeld een applicatie die zeer belangrijk (bedrijfskritisch) is voor de klant.

Een security bedrijf met goede bedoelingen zal altijd van tevoren een NDA (Non Disclosure Agreement) tekenen. Dat is een geheimhoudingsverklaring. Aangetroffen data zijn dan in veilige handen, vaak op straffe van een fikse boete.

Een belangrijke onderscheidende factor is de manier waarop wij klanten begeleiden. Goed overleg loopt als een rode draad door het gehele traject. We bepalen vooraf duidelijk de scope, de aanpak en de doelstellingen van de pentest. Zo maximaliseren we de effectiviteit van de test.

Na afloop overleggen en presenteren we alle bevindingen. We geven een duidelijke rapport richting voor de management, en bespreken een technische rapport met de IT afdeling en/of programmeurs.